In gesprek met Oana Bogdan over de Mérode

Oana Bogdan, Belgisch-Roemeense architecte en oprichter van het bureau, was lid van de Unesco Commissie voor de Stad Brugge en de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen in het Vlaamse Gewest. Ze bekleedde in 2016-2017 de rol van Staatssecretaris van Cultureel Erfgoed in de Roemeense regering en in 2021 werd ze benoemd tot voorzitter van de expertencommissie ‘Good Living’, verantwoordelijk voor de hervorming van het bouwwetboek van het Brussels Gewest.

In hoeverre heeft het oorspronkelijke ontwerp van het “Hötel Particulier”, dat in 1912 werd gerealiseerd voor de prinselijke familie de Mérode, jullie ontwerpproces geïnspireerd?

Het ontwerp van het stadspaleis heeft onze aanpak ontegensprekelijk beïnvloed. De noblesse van het “Hôtel Particulier” wordt weerspiegeld in de nieuwe volumes dankzij de herinterpretatie van de verticale erkers, de edele materialisatie en de verbinding met de historische binnentuin. De nieuwe gebouwen worden rondom het stadspaleis op een harmonieuze en coherente manier geïntroduceerd, van volumetrie tot materialiteit en de proporties van gevelopeningen.

Wat kenmerkt vanuit jullie ervaring een succesvolle herbestemming?

Een bestaand gebouw moet nooit geforceerd worden. Het is cruciaal om het zorgvuldig te observeren, te begrijpen en het in zijn waarde te laten, terwijl je het aanvult en versterkt, zodat er een evenwichtig geheel ontstaat. Een balans tussen respectvolle restauratie en doordachte renovatie, aangevuld met passende nieuwbouw, is van essentieel belang. We vormden een complementair team met VDD Project Development die beschikt over een ruime ervaring in de herontwikkeling van erfgoed en historische gebouwen, en die tegelijkertijd hoge ambities heeft op het gebied van hedendaagse architectuur. In het publieke debat stellen we vaak dat de kwaliteit van een architectuurproject net zo hoog is als de ambitie van de opdrachtgever.

Welke specifieke aanpassingen zijn doorgevoerd om op de site een hoogwaardig residentieel project te kunnen realiseren?

Voor het “Hôtel Particulier” hebben we gezocht naar een programma dat compatibel is met het maximale behoud van de historisch waardevolle interieurelementen die zich voornamelijk op de gelijkvloerse verdieping situeren. In dat opzicht, werd op het gelijkvloers gekozen voor een kantoorinvulling. Het behoud van bijvoorbeeld de authentieke parketvloeren en de gedetailleerde ornamenten op de plafonds en muren, zou niet mogelijk zijn als we deze ruimtes voor een andere functie zouden gebruiken. Op de eerste, tweede en derde verdieping van het “Hôtel Particulier” komen 3 zeer royale appartementen waarbij de historisch waardevolle elementen zoals moulures en binnendeuren worden gerestaureerd.

Voor de appartementen in de nieuwbouwvolumes mikten we op een divers aanbod en de hoogste woonkwaliteit met optimale uitzichten, bezonning, grote terrassen en maximale functionaliteit. Ook praktische zaken zoals voldoende fietsenbergingen en parking werden onderzocht en geïntegreerd. Bovendien hebben alle appartementen zowel een straat- als een tuingevel, waardoor alle bewoners kunnen genieten van de prachtige collectieve tuin met zicht op het Tenboschpark.

Op welke manier heeft de locatie en de stedelijke omgeving invloed gehad op het ontwerp van de Mérode?

De buurt rondom het project combineert heel wat groen met een rijke architecturale diversiteit, waaronder herenhuizen, modernistische parels zoals de d’Ieteren garage. We hebben deze verscheidenheid geabsorbeerd en vertaald in een coherente architecturale taal waarbij ook de groenaanleg van de binnentuin wordt geoptimaliseerd. Door het openhouden van de bouwlijn en het transparante hek met spijlen in de Hector Denisstraat is er een belangrijke visuele link tussen de binnentuin en het park, waar ook de buurtbewoners van kunnen genieten.

Hoe verliep de selectie van materialen om dit project, dat zowel restauratie als nieuwbouw omvat, als een geheel te doen aanvoelen?

De gevels van het stadspaleis vormden de basis voor het kleurenpalet van de nieuwbouw, waarbij de kleur van het schrijnwerk in bronskleurig metaal aansluit. De bestaande koetsdoorgang inspireerde ons voor de vloerafwerking met houten blokken in de nieuwe circulatieruimtes. Uit de architecturale diversiteit van de wijk haalden we inspiratie voor het metaalwerk waarmee we het systeem van poorten ontwierpen die de gebouwen, de inkomhallen en de fietsenbergingen omsluiten.

Welke maatregelen zijn genomen om de Mérode future-proof te maken?

De huidige wetgeving vormde hiervoor een duidelijke leidraad. Brussel scherpt jaarlijks de normen aan voor isolatie, energie, akoestiek en waterdoorlatendheid van groenruimtes. Dankzij de integratie van diverse moderne technieken en het uitsluiten van gas voldoet het project niet alleen aan deze normen, maar overtreft ze zelfs. Ook op het gebied van duurzame mobiliteit worden aanzienlijke inspanningen geleverd, zoals de mogelijkheid om laadpalen voor alle voertuigen te plaatsen en het voorzien van 47 fietsenstallingen verspreid over de site.

Jullie hebben heel wat ervaring op de Brusselse markt. Wat onderscheidt de Mérode van andere projecten in Brussel?

Noblesse oblige. de Mérode onderscheidt zich door zijn uitzonderlijke geschiedenis, ongeëvenaarde nobele uitstraling en unieke ligging naast het Tenboschpark. We hebben de historische grandeur behouden en gecombineerd met moderne woonkwaliteit van het hoogste niveau. de Mérode zet zonder twijfel een nieuwe standaard voor residentiële projecten in Brussel.